YouMed

Bạn có biết

Dấu hiệu của chóng mặt do rối loạn tiền đình

hãy trả lời các câu hỏi tầm soát dưới đây để tìm ra nguyên nhân cho tình trạng chóng mặt của bạn

1. Bạn thuộc độ tuổi nào?

2. Bạn là nam hay nữ?

3. Khi có cơn chóng mặt, bạn có cảm giác không gian xung quanh xoay vòng, hoặc bản thân di chuyển mặc dù đang đứng yên không ?

4. Bạn có kèm theo một trong các triệu chứng sau không: yếu tay hoặc chân, mặt bị xệ xuống một bên, cảm giác tê, nói ngọng hoặc té ngã?

4. Bạn có cảm giác mất thăng bằng, tối sầm, hoặc mất ý thức thoáng qua không?

5. Cơn chóng mặt của bạn có kèm các triệu chứng sau không: khởi phát gần đây, chóng mặt từng cơn vài giây đến vài phút, xuất hiện khi thay đổi tư thế, kèm theo nghe kém/ù tai?

XEM KẾT QUẢ

TIẾP TỤC

1 Triệu chứng chóng mặt của bạn có nhiều khả năng do nguyên nhân rối loạn tiền đình trung ương.

Rối loạn tiền đình trung ương xảy ra khi có tổn thương các bộ phận của hệ thống tiền đình trung ương như tiểu não, thân não, tuỷ sống, phần vỏ não tiền đình. Các bệnh lý tương ứng với các tổn thương này bao gồm:

  • Nhồi máu não (hay còn gọi là đột quỵ): Hệ động mạch đốt sống thân nền cung cấp máu cho thân não, tiểu não và tai trong. Bất kì một tắc nghẽn nào ở các nhánh chính cung cấp máu có thể gây nên rối loạn tiền đình. Chẩn đoán dựa vào bệnh sử có các triệu chứng của thân não như song thị, rối loạn vận ngôn, yếu cơ,… Đột quỵ là một tình trạng nguy hiểm, bệnh nhân cần được đến cơ sở y tế để xử trí nhanh nhất.

  • Migraine tiền đình: Chóng mặt từng đợt trên bệnh nhân có tiền sử đau đầu migraine gợi ý bệnh migraine tiền đình. Migraine tiền đình là nguyên nhân thường gặp nhất gây chóng mặt từng đợt ở trẻ em. Ở người lớn, phụ nữ có nguy cơ mắc gấp 3 lần so với nam giới, thường gặp ở độ tuổi từ 20-50 tuổi.

Rối loạn tiền đình trung ương là vấn đề nguy hiểm, mặc dù vậy thường ít gặp và biểu hiện thường nhẹ hơn rối loạn tiền đình ngoại biên nên dễ khiến bệnh nhân chủ quan bỏ qua. Bệnh nhân chóng mặt cần thăm khám bác sĩ để có chẩn đoán nguyên nhân chi tiết, để hạn chế ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày, nhất là khi có các triệu chứng như tê yếu tay chân, mặt, nói ngọng, nhìn mờ, mất thăng bằng.

2 Triệu chứng chóng mặt của bạn có nhiều khả năng do nguyên nhân rối loạn tiền đình ngoại biên

Cơ quan tiền đình nằm sâu trong tai, là một bộ phận quan trọng để giữ thăng bằng cho cơ thể, tổn thương cơ quan này có thể gây ra các bệnh lý do rối loạn tiền đình ngoại biên như:

  • Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV): là nguyên nhân gây chóng mặt tái phát thường gặp nhất. Mỗi cơn chóng mặt thường kéo dài từ 15-20s, và khởi phát do chuyển động xoay đầu, như nằm xuống, ngồi dậy hoặc ngửa đầu, có thể kèm theo buồn nôn.

  • Bệnh Ménière: gây chóng mặt và mất thính giác một bên, có thể kèm theo đau, căng và cảm giác bị đầy bên tai bị ảnh hưởng. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng thường gặp nhất từ 20-60 tuổi. Mức độ chóng mặt trong bệnh Ménière làm bệnh nhân phải nằm nghỉ và có thể có nôn ói, mất thăng bằng.

  • Viêm thần kinh tiền đình: được cho là có nguyên nhân từ virus, thường gặp nhất ở người từ 30-50 tuổi. Triệu chứng của bệnh bao gồm, chóng mặt liên tục, buồn nôn, nôn ói, nhìn mờ và mất thăng bằng. Khác với BPPV, triệu chứng chóng mặt vẫn xảy ra cả khi đầu giữ yên không chuyển động.

Rối loạn tiền đình ngoại biên thường gây chóng mặt mức độ từ vừa đến nặng, làm ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt của bệnh nhân. Bạn nên được thăm khám để có chẩn đoán phù hợp, dùng thuốc giảm triệu chứng.

Những dấu hiệu cảnh báo người bệnh cần đi khám ngay bao gồm: Đau đầu nhiều, sốt, nhìn mờ, nhìn đôi, tê yếu tay/chân, nghe kém, khó nói, té ngã, ngất, đau ngực, nôn ói nhiều, người bệnh trên 60 tuổi, có tiền sử đột quỵ hoặc nguy cơ đột quỵ như hút thuốc hoặc đái tháo đường.

3 Triệu chứng chóng mặt của bạn có thể do rối loạn tiền đình.

Cơ quan tiền đình ở sâu trong tai, có nhiệm vụ phối hợp với các bộ phận khác để giữ thăng bằng cho cơ thể. Tổn thương cơ quan này hoặc các bộ phận liên quan sẽ gây ra triệu chứng chóng mặt rối loạn tiền đình

Rối loạn tiền đình có thể chia thành 2 loại:

  • Rối loạn tiền đình ngoại biên: do tổn thương các bộ phận của cơ quan tiền đình sâu trong tai, bệnh thường biểu hiện chóng mặt từng cơn, mức độ vừa đến nặng ảnh hưởng đến sinh hoạt của bệnh nhân. Các bệnh lý rối loạn tiền đình ngoại biên thường gặp bao gồm: chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, bệnh Ménière, viêm thần kinh tiền đình, xơ hoá tai giữa

  • Rối loạn tiền đình trung ương: do tổn thương các thành phần trong não, làm gián đoạn dẫn truyền tín hiệu. Rối loạn tiền đình trung ương thường biểu hiện cơn chóng mặt liên tục, thường ít nặng, nhưng đây là bệnh lý nguy hiểm cần phát hiện và xử trí kịp thời. Các bệnh lý thường gặp bao gồm: nhồi máu não, migraine tiền đình, u góc cầu-tiểu não.

Chóng mặt do rối loạn tiền đình chỉ là biểu hiện triệu chứng, bạn nên gặp bác sĩ để thăm khám thêm, xác định nguyên nhân gây ra tổn thương của hệ thống tiền đình.

Những dấu hiệu cảnh báo người bệnh cần đi khám ngay bao gồm: Đau đầu nhiều, sốt, nhìn mờ, nhìn đôi, tê yếu tay/chân, nghe kém, khó nói, té ngã, ngất, đau ngực, nôn ói nhiều, người bệnh trên 60 tuổi, có tiền sử đột quỵ hoặc nguy cơ đột quỵ như hút thuốc hoặc đái tháo đường.

4 Triệu chứng chóng mặt của bạn có thể không phải do nguyên nhân rối loạn tiền đình.

Chóng mặt là một triệu chứng phổ biến nhưng không đặc hiệu, có thể do các nguyên nhân tim mạch hoặc chuyển hoá, gây ra tình trạng thiếu máu não thoáng qua, thiếu oxy hoặc giảm cung cấp đường cho não, làm cho người bệnh có thể có biểu hiện choáng váng, tối sầm mắt, mất thăng bằng, ngất hoặc cảm giác sắp ngất.

Chóng mặt còn có thể do nguyên nhân liên qua đến tâm lý, hoặc một số loại thuốc đang đùng.

Chóng mặt nếu không được điều trị đầy đủ thì bản thân triệu chứng sẽ gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày của bệnh nhân, làm giảm khả năng lao động, thậm chí có thể gặp tai nạn, té ngã ảnh hưởng đến sức khoẻ. Bên cạnh đó, triệu chứng ẩn bên dưới gây ra chóng mặt cũng cần được đánh giá và điều trị kịp thời.

Những dấu hiệu cảnh báo người bệnh cần đi khám ngay bao gồm: Đau đầu nhiều, sốt, nhìn mờ, nhìn đôi, tê yếu tay/chân, nghe kém, khó nói, té ngã, ngất, đau ngực, nôn ói nhiều, người bệnh trên 60 tuổi, có tiền sử đột quỵ hoặc nguy cơ đột quỵ như hút thuốc hoặc đái tháo đường.

Triệu chứng chóng mặt của bạn cần thêm thông tin và/hoặc thăm khám trực tiếp để có nhận định phù hợp.

Chóng mặt là biểu hiện triệu chứng phổ biến nhưng không đặc hiệu, do nhiều nguyên nhân gây ra như rối loạn tiền đình, bệnh lý tim mạch, chuyển hoá hoặc tâm lý, một số loại thuốc cũng có thể gây nên triệu chứng chóng mặt.

Chóng mặt nếu không được điều trị đầy đủ thì bản thân triệu chứng sẽ gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày của bệnh nhân, làm giảm khả năng lao động, thậm chí có thể gặp tai nạn, té ngã ảnh hưởng đến sức khoẻ. Bên cạnh đó, triệu chứng ẩn bên dưới gây ra chóng mặt cũng cần được đánh giá và điều trị kịp thời.

Những dấu hiệu cảnh báo người bệnh cần đi khám ngay bao gồm: Đau đầu nhiều, sốt, nhìn mờ, nhìn đôi, tê yếu tay/chân, nghe kém, khó nói, té ngã, ngất, đau ngực, nôn ói nhiều, người bệnh trên 60 tuổi, có tiền sử đột quỵ hoặc nguy cơ đột quỵ như hút thuốc hoặc đái tháo đường.

MIỄN TRỪ TRÁCH NHIỆM

Công cụ tầm soát này chỉ mang tính chất cung cấp thông tin tham khảo, không phải là lời khuyên của nhân viên y tế. Bạn nên liên hệ trực tiếp bác sĩ để có chẩn đoán và xử trí phù hợp với vấn đề sức khoẻ, thông tin trong các bài viết không thay thế cho tư vấn y tế chuyên nghiệp. Nếu bạn nghĩ mình đang trong tình trạng khẩn cấp, hãy liên hệ với cơ sở y tế gần nhất

TÀI LIỆU THAM KHẢO

(1) Muncie HL, Sirmans SM, James E. Dizziness: Approach to Evaluation and Management. Am Fam Physician. 2017 Feb 1;95(3):154-162. PMID: 28145669

(2) Loscalzo, Fauci, Kasper, Hauser, Longo, Jameson. Harrison's Principles of Internal Medicine. 21th Edition. McGraw-Hill; 2022.

(3) David G, Michael A, Roger S. Clinical Neurology. 10th edition. McGraw-Hill; 2018

(4) Patient education: Stroke (The Basics) https://www.uptodate.com/contents/stroke-the-basics?search=brain%20ischemia&topicRef=1126&source=see_link